Jack Ma ปฏิวัติโลกการค้า สร้าง Alibaba (9988.HK/BABA.US) แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซยักษ์ใหญ่ ครองใจผู้ใช้งานกว่า 1.3 พันล้านคนทั่วโลก

จากอาลีบาบาในนิทานสู่ยักษ์ใหญ่เทคโนโลยีโลก

 

Alibaba ก่อตั้งในปี 1999 โดย Jack Ma ด้วยวิสัยทัศน์เชื่อมผู้ประกอบการรายเล็กในจีนสู่ตลาดโลก ผ่านแพลตฟอร์ม B2B (Business-to-Business) Alibaba.com ที่ช่วยให้ผู้ผลิตจีนขายสินค้าให้กับธุรกิจและผู้ค้าปลีกทั่วโลกได้อย่างมีประสิทธิภาพ ต่อมาในปี 2003 Alibaba ขยายสู่ตลาดผู้บริโภคโดยเปิดตัว Taobao แพลตฟอร์ม C2C (Consumer-to-Consumer) ที่เปิดโอกาสให้บุคคลทั่วไปขายสินค้าออนไลน์ได้ง่าย ๆ จากนั้นในปี 2008 เปิดตัว Tmall แพลตฟอร์ม B2C (Business-to-Consumer) สำหรับแบรนด์และร้านค้าอย่างเป็นทางการ ช่วยให้แบรนด์ใหญ่และร้านค้าปลีกเข้าถึงผู้บริโภคโดยตรง ต่อยอดด้วยการสร้างเทศกาลช็อปปิ้ง Singles’ Day (11.11) ในปี 2009 ซึ่งกลายเป็นงานช็อปปิ้งออนไลน์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก

ธุรกิจ Alibaba ยังขยายไปสู่บริการคลาวด์ผ่าน Alibaba Cloud ที่ให้บริการเทคโนโลยี AI และ Machine Learning ระดับแนวหน้าในเอเชีย รวมถึงระบบการเงินดิจิทัล Alipay ที่ปฏิวัติการชำระเงินในจีนและเอเชีย

อย่างไรก็ตาม ปี 2020 รัฐบาลจีนภายใต้สี จิ้นผิง เริ่มใช้นโยบาย “Common Prosperity” มุ่งลดความเหลื่อมล้ำและควบคุมอิทธิพลของเอกชน โดยเฉพาะบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ หลังจาก Jack Ma วิจารณ์ระบบการเงินจีนอย่างเปิดเผย ส่งผลให้ IPO ของ Ant Group ถูกระงับและ Alibaba ถูกตรวจสอบอย่างเข้มงวด Jack Ma จึงลดบทบาทในสาธารณะอย่างมากหลายปี

จนกระทั่งในปี 2023 รัฐบาลจีนเริ่มผ่อนคลายกฎระเบียบและคืนดีต่อภาคเทคโนโลยี Jack Ma ปรากฏตัวสู่สาธารณะอีกครั้ง และ Alibaba ประกาศปรับโครงสร้างองค์กรครั้งใหญ่ แยกธุรกิจหลักออกเป็น 6 หน่วยที่สามารถระดมทุนหรือ IPO แยกได้ ชี้ให้เห็นถึงความยืดหยุ่นและการสนับสนุนที่เพิ่มขึ้นของรัฐบาลจีน เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจและรักษาความเป็นผู้นำในตลาดเทคโนโลยีโลก

 

โครงสร้างรายได้หลากหลายธุรกิจ สร้างความแข็งแกร่งยั่งยืน

 

Alibaba มีโครงสร้างรายได้ที่กระจายตัว ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงและสร้างการเติบโตที่มั่นคง

1. Taobao and Tmall Group – 43%
   กลุ่มธุรกิจหลักที่ครองตลาด E-commerce ในจีน โดย Taobao เน้นตลาดผู้ขายรายย่อย ส่วน Tmall เป็นช่องทางจำหน่ายสำหรับแบรนด์และร้านค้าอย่างเป็นทางการ รายได้มาจากค่าโฆษณา ค่าคอมมิชชั่น และค่าบริการเสริม กลุ่มธุรกิจนี้มีแนวโน้มเติบโตสูงจากพฤติกรรมผู้บริโภคดิจิทัลในจีน และการพัฒนา ecosystem แบบครบวงจรทั้งการขาย การชำระเงิน และบริการหลังการขาย
2. Alibaba International Digital Commerce Group (AIDC) – 13%
   กลุ่มธุรกิจค้าปลีกออนไลน์ในต่างประเทศ ประกอบด้วย AliExpress, Alibaba.com, และ Trendyol ซึ่งเชื่อมต่อผู้ขายจีนกับผู้ซื้อทั่วโลก ทั้งแบบ B2C และ B2B กลุ่มธุรกิจนี้มีแนวโน้มเติบโตสูงจากการขยายตัวของ cross-border e-commerce และการเติบโตในตลาดเกิดใหม่ เช่น ตุรกี ละตินอเมริกา และยุโรปตะวันออก
3. Cloud Intelligence Group – 13%
   ธุรกิจ Cloud Computing และ AI ที่เติบโตเร็วที่สุดของ Alibaba ให้บริการตั้งแต่ Infrastructure, Data Storage, ไปจนถึง AI Solutions และ Data Analytics กลุ่มธุรกิจนี้มีแนวโน้มเติบโตสูงจากความต้องการขององค์กรในการทำ Digital Transformation และการขยายตัวของ Generative AI ทั่วโลก
4. Cainiao Smart Logistics Network – 9%
   เครือข่ายโลจิสติกส์อัจฉริยะระดับโลกที่ผสานเทคโนโลยี AI และ Big Data เพื่อยกระดับประสิทธิภาพการจัดส่ง ครอบคลุมตั้งแต่ fulfillment centers, smart warehouses, ไปจนถึง last-mile delivery กลุ่มธุรกิจนี้มีแนวโน้มเติบโตสูงจากการเติบโตของ e-commerce และความต้องการจัดส่งแบบรวดเร็วทั่วโลก
5. Local Services Group – 7%
   แพลตฟอร์มบริการในชีวิตประจำวัน เช่น me (Food Delivery) และ Amap (แผนที่และนำทาง) ที่ให้บริการภายในประเทศจีน กลุ่มธุรกิจนี้มีแนวโน้มเติบโตสูงจากพฤติกรรมผู้บริโภคในเมืองใหญ่ และการผนวกบริการใน ecosystem ของ Alibaba ที่เชื่อมโยงทั้งร้านค้า, โลจิสติกส์ และการชำระเงิน
6. Digital Media and Entertainment Group – 2%
   กลุ่มธุรกิจสื่อดิจิทัลที่มี Youku เป็นแพลตฟอร์มหลักด้านสตรีมมิง พร้อมธุรกิจบันเทิงอื่นๆ เช่น เพลง เกม และเนื้อหาวิดีโอ กลุ่มธุรกิจนี้มีแนวโน้มเติบโตจากการบริโภค content online ที่เพิ่มขึ้นในจีน และการผนวกเนื้อหากับ e-commerce เพื่อสร้าง engagement
7. Other Businesses – 13%
   ครอบคลุมธุรกิจนวัตกรรมใหม่ เช่น DingTalk (แพลตฟอร์มการทำงานร่วมกัน), Freshippo (ค้าปลีกอาหารสดแบบไฮบริด), และ Alibaba Health (สุขภาพดิจิทัล) กลุ่มธุรกิจนี้มีแนวโน้มเติบโตสูงจากการทดลองโมเดลธุรกิจใหม่ใน ecosystem ของ Alibaba และแนวโน้ม digitalization ในหลากหลายอุตสาหกรรม

 

กลยุทธ์และจุดแข็งที่สร้างความแตกต่าง

 

Alibaba มีกลยุทธ์การดำเนินธุรกิจที่โดดเด่นผ่านการสร้างระบบนิเวศครบวงจร (Ecosystem) ที่เชื่อมต่อทุกบริการเข้าด้วยกัน จุดแข็งหลักคือการใช้ข้อมูลและ AI ในการปรับปรุงประสบการณ์ผู้ใช้งาน ตั้งแต่การแนะนำสินค้า การจัดการสินค้าคงคลัง ไปจนถึงการปรับปรุงเส้นทางการจัดส่ง

ด้านเทคโนโลยี Alibaba เป็นผู้นำในการพัฒนา AI และ Machine Learning ผ่านแพลตฟอร์ม Qwen ที่เป็นโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (Large Language Model) ที่สามารถแข่งขันกับ GPT ได้ โดยเปิดให้ใช้งานแบบ Open Source เพื่อสร้างระบบนิเวศของนักพัฒนา

การขยายตลาดสู่ต่างประเทศเป็นอีกหนึ่งกลยุทธ์สำคัญ Alibaba ไม่เพียงแต่ส่งออกสินค้าจีนไปทั่วโลก แต่ยังลงทุนในแพลตฟอร์มท้องถิ่นและสร้างความร่วมมือกับผู้ประกอบการในแต่ละประเทศ เช่น การซื้อกิจการ Lazada ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

 

เปรียบเทียบกับคู่แข่งระดับโลก

 

เทียบกับ Amazon (AMZN) ในสหรัฐอเมริกา: Alibaba และ Amazon มีโมเดลธุรกิจที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน Amazon เน้นการเป็น "Everything Store" ที่ขายสินค้าทุกอย่างผ่านแพลตฟอร์มเดียว รวมถึงการมีสินค้าคงคลังเป็นของตัวเอง ส่วน Alibaba เน้นการเป็น "แพลตฟอร์มเชื่อมต่อ" ระหว่างผู้ขายและผู้ซื้อ โดยไม่ถือครองสินค้าเอง นอกจากนี้ Amazon ครองตลาดตะวันตก ขณะที่ Alibaba ครองตลาดจีนและกำลังขยายสู่เอเชีย การใช้เทคโนโลยี AI ของทั้งสองบริษัทก็แตกต่างกัน โดย Amazon เน้น AWS และ Alexa ส่วน Alibaba เน้น Alibaba Cloud และ Qwen

 

เมื่อเทียบกับธุรกิจในประเทศไทย

 

เทียบกับ Central Retail Corporation (CRC): ในตลาดไทย แม้ว่า CRC จะเป็นผู้นำด้านการค้าปลีกแบบดั้งเดิม แต่โมเดลธุรกิจแตกต่างจาก Alibaba อย่างสิ้นเชิง CRC เน้นการดำเนินงานผ่านห้างสรรพสินค้าและร้านค้าปลีกทางกายภาพ พร้อมขยายสู่ช่องทางออนไลน์ ส่วน Alibaba เป็น "Digital First" ตั้งแต่เริ่มต้น การใช้ข้อมูลและ AI ของ Alibaba ก็ซับซ้อนและครอบคลุมกว่ามาก รวมถึงการมีธุรกิจ Cloud Computing ที่ CRC ไม่มี อย่างไรก็ตาม CRC มีความเข้าใจตลาดไทยและวัฒนธรรมท้องถิ่นที่ลึกกว่า

 

ความท้าทายในตลาดที่แข่งขันสูง

 

Alibaba ต้องเผชิญกับความท้าทายจากการแข่งขันที่รุนแรงขึ้นในทุกสาขาธุรกิจ ในตลาดจีน มีคู่แข่งอย่าง PDD (เจ้าของ Pinduoduo) ที่เติบโตเร็วด้วยกลยุทธ์ราคาถูกและ JD.com ที่มีความแข็งแกร่งด้านโลจิสติกส์ ส่วนในตลาดต่างประเทศ ต้องแข่งขันกับ Amazon ที่มีฐานลูกค้าแข็งแกร่งในตะวันตก

ปัญหาความตึงเครียดทางการค้าระหว่างสหรัฐฯ และจีนก็ส่งผลกระทบต่อธุรกิจข้ามพรมแดนของ Alibaba การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบและภาษีศุลกากรอาจทำให้ต้นทุนการขายในตลาดต่างประเทศเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ การพึ่งพาตลาดจีนเป็นหลักยังเป็นความเสี่ยงเมื่อเศรษฐกิจจีนชะลอตัว

ในด้านเทคโนโลยี การแข่งขันด้าน AI และ Cloud Computing ก็รุนแรงขึ้น โดยเฉพาะกับผู้เล่นระดับโลกอย่าง Microsoft, Google และ Amazon Web Services ซึ่งมีทรัพยากรและเทคโนโลยีที่แข็งแกร่ง

 

อนาคตและโอกาสเติบโต

 

Alibaba มีโอกาสเติบโตในหลายมิติ การขยายตลาดสู่ประเทศกำลังพัฒนาในเอเชีย อาฟริกา และละตินอเมริกาจะเป็นแหล่งรายได้ใหม่ที่สำคัญ โดยเฉพาะในประเทศที่มีประชากรวัยหนุ่มสาวจำนวนมากและการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตที่เพิ่มขึ้น

ธุรกิจ AI และ Cloud Computing มีศักยภาพเติบโตสูง เนื่องจากความต้องการดิจิทัลทรานส์ฟอร์เมชันของธุรกิจทั่วโลกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง การพัฒนาโซลูชัน AI เฉพาะสำหรับอุตสาหกรรมต่างๆ จะเป็นโอกาสสร้างรายได้ใหม่

การรวมระบบการเงินดิจิทัลเข้ากับ E-commerce ก็เป็นอีกหนึ่งโอกาส โดยเฉพาะในประเทศที่ระบบการเงินแบบดั้งเดิมยังไม่เข้าถึงประชาชนทั่วไป นอกจากนี้ การพัฒนาธุรกิจ B2B และการเชื่อมต่อซัพพลายเชนระดับโลกผ่านเทคโนโลยีดิจิทัลก็เป็นตลาดที่มีศักยภาพสูง

 

สนใจลงทุนในหุ้น Alibaba (Ticker: 9988.HK หรือ DR: BABA13, BABA80) และหุ้นเติบโตอื่น ๆ เปิดประสบการณ์ลงทุนไร้ขีดจำกัดกับแอป InnovestX! เข้าถึง 23 ประเทศ 31 ตลาดทั่วโลกได้ง่าย ๆ แค่ปลายนิ้ว เปิดบัญชีลงทุน คลิกเลย! 👉 https://innovestx.onelink.me/23if/2jlpsi7b

 

คำเตือน: ผู้ลงทุนควรศึกษา ทำความเข้าใจลักษณะสินค้า เงื่อนไขผลตอบแทน และความเสี่ยงก่อนตัดสินใจลงทุน การลงทุนในต่างประเทศมีความเสี่ยงด้านอัตราแลกเปลี่ยน